Malende Molens

Aan de stadsrand van Sittard, bij natuurgebied Swienswei, ligt het monumentale complex de Stadbroekermolen. Hertog Willem van Gulik gaf in 1582 een vergunning voor de bouw van deze watermolen. Vanaf 1846 werd de familie Roufs eigenaar. Zij verhandelden hun tarwe en roggemeel door heel Zuid-Limburg, België en Duitsland en vervingen het waterrad in 1907 door een turbine met maalinrichting. In 1955 verkocht Roufs het complex aan de gemeente Sittard. In 1990 werd het unieke complex in oude glorie hersteld, inclusief de waterkundige aandrijvingen.

De geschiedenis van de Ophovener Molen gaat terug tot in 1348, toen de molen behoorde tot het leengoed van de heren van Valkenburg en later tot de hertogen van Gulik. In die tijd was de molen een graanmolen, onderdeel van de er tegenover gelegen Ophovenerhof. Later werd de molen gebruikt als oliemolen en in de 19e eeuw werd hij weer omgebouwd naar korenmolen. Einde 1973 besloot de stichting Jacob Kritzraedt tot aankoop van de Ophovener Molen, waarna een uitgebreide restauratie volgde. Na een tweede restauratie in 1998 kan de molen weer als vanouds draaien, aangedreven door de kracht van de Geleenbeek. 

‘Op de Kingbeek’ in Grevenbicht is de oudst bekende en nog enige overgeblevene van de vier molens die op de Kingbeek lagen. De eerst bekende vermelding dateert uit 1548. Het verhaal gaat dat de molen werd gebouwd als korenmolen om de dorpsbewoners van meel te voorzien. Voor de bouw van de molen en de aanleg van de beek werd een coöperatie opgericht van 24 leden. Elk lid van de coöperatie, die maar liefst drie eeuwen bleef bestaan, kreeg twee weken maalrecht. In 1820 werd het maalrecht publiekelijk verkocht, waarna de molen achtereenvolgens verschillende eigenaren had. In 1887 moest het schoepenwiel plaats maken voor een waterturbine. Als hulpkrachtbron plaatste de toenmalige eigenaar, familie Roelofs, een stoommachine, vandaar de schoorsteen in de zijgevel van het molengebouw.

De Biesenhof is een typisch Limburgse carréhoeve aan de rand van Geleen, in een prachtig wandelgebied langs de Geleenbeek. De eerst bewaard gebleven documenten over de Biesenhof stammen uit 1259, toen de Duitse Orde hier een commanderij stichtte. In 1468 werd het in gebruik genomen als pachthoeve. In 1795, tijdens de Franse bezetting, werd de Biesenhof aan particulieren verkocht. Tot aan de jaren zeventig in de vorige eeuw is hij in handen geweest van verschillende families. Daarna raakte hij in verval. Eind 2004 is de hoeve gerestaureerd en omgetoverd tot een horecagelegenheid.